21 januari 2017

Draken, je ziet ze overal. Ze kijken op je neer vanuit de portalen van kathedralen, ze zitten verscholen in de nissen van kerken, in de leuningen of versieringen van bruggen. In elke stad kom je ze wel tegen, maar nergens zo overduidelijk als in Gent. Een draak met een vurige tong en gespreide vleugels waakt sinds de 14e eeuw over de stad. En die mythe blijft, want de draak zetelt overduidelijk boven op de Belfort.

Bij ons in het westen zijn draken meestal wezens die bestreden moeten worden. Bij ons wemelt het van de dappere drakendoders van wie Sint Joris veruit de bekendste is. In het oosten daarentegen zijn draken beschermend en hulpvaardig. Het westerse vechten met draken begon al in de Oudheid. De oudste drakenbestrijders komen voor in de mythen en sagen van voor-Christelijke culturen. Ook in de Oudheid is het een bekend thema. Zo bond Heracles de strijd aan met de draak Ladon. In de Middeleeuwen werd de draak de tegenstander van God en stond hij symbool voor de strijd tussen goed en kwaad. Richard Leeuwenhart stelde zichzelf en zijn leger onder de bescherming van Sint Joris, de bekendste drakendoder. Immers, overal waren draken te bestrijden. De draak is een metafoor voor chaos. Een monster dat de angst voor redeloos geweld symboliseert. Vechten tegen een draak is vechten tegen het kwaad. De middeleeuwse mens schreef bij onontgonnen gebieden op de landkaart niet voor niets de waarschuwing 'here be dragons'.

Drakenqueeste

Ook in het Oosten zie je overal draken, vaak in een vriendelijkere uitvoering. Het zijn intelligente wezens die advies geven aan stervelingen. Als je in Azië een tempel bezoekt, betreedt je de hemel van de Goden. Hoe dichter je bij het heiligste deel van de tempel je komt, hoe meer draken je ziet. Vooral op trapleuningen; met deze draak reis je naar de hemel. Draken wonen niet alleen in tempels, maar ook in woonhuizen. Bij de ingang van een traditioneel Chinees huis vind je een drakenmuur met negen draken in verschillende kleuren. De muur zal het huis beschermen tegen gevaarlijke geesten.

Deze Oosterse draken kunnen zoveel meer dan wij. Ze behoren tot verschillende werelden. Ze kruipen tot in het binnenste van de aarde of duiken diep in de zee. Ze vliegen tot aan de hemel van de goden. Het zijn ambivalente wezens met magische krachten. Ze helpen, maar ze kunnen ook vernietigen. Als draken rondvliegen kunnen ze regens en stormen opwekken. Luister maar naar het gebulder van de donder: dat is dus een draak. Diep in de aarde kunnen ze aardbevingen veroorzaken, maar ook vinden ze er prachtige edelstenen. In zee kunnen ze parels schenken, maar ze kunnen ook schepen laten vergaan.

In de feng shui (wind en water) van China spelen draken een belangrijke rol. Er wordt gekeken naar de yin (het vrouwelijke) en het yang (het mannelijke), bijvoorbeeld hoe de zonnezijde van bergen, de draak en yang, zich verhouden met de schaduwkant van de berg, de feniks en de yin. En natuurlijk begint ieder Chinees Nieuwjaar met een drakendans, want draken zullen alle gevaren en kwaadaardige geesten verjagen. Het vuurwerk is niets anders dan hun vervaarlijke drakengebrul.

Zelf ontmoette ik draken op de Galapagoseilanden, op de drakenheuvel waar vuur en water samenkomen. En nu ik de eerste bewegende beelden van een levend zeedraakje heb gezien, diep verscholen in de Australische oceaan, denk ik dat ik toch maar eens op drakenjacht moet gaan. Niet om draken te bestrijden, maar om te dansen met draken. Er bestaat geen mooiere queeste dan een drakenqueeste!